یکی ازسوالاتی که معمولا نسل جوان (به خصوص طلاب جوان)ازفقیه مقدس، آیت الله میرزا جواد تبریزی می پرسیدند، این بود که چه کنیم که درکارها موفق گردیم و درنهایت اززندگی خودکمال استفاده را بنماییم؟ و حرکات و سکنات ما مورد رضی پروردگارو اهل بیت(ع)باشد؟

انسان موجودی کمال جو است که برای رسیدن به این کمال همه امکانات دراختیار او قرارگرفته است. « و سخر لکم ما فی السموات و ما فی الارض جمیعا منه »(جاثیه 13)

« و آنچه درآسمان ها و زمین است همه را از سوی خودش مسخرشما ساخت ».

بی شک دراختیار گرفتن همه امکاناب بدان جهت است که انسان مراتب کمال را به صورت صعودی طی کند و بیش ازپیش به موفقیت هایی چه در ابعاد مادی و چه معنوی دست یابد.

برای رسیدن به اهداف و خواسته های مورد نظر و چشیدن طعم شیرین موفقیت، شرایط و عواملی لازم است تا درسایه به کاربستن آنها، بهتربتوان به آن اهداف دست یافت.

ازمجموع استفتائات و نصایح به جا مانده از آن فقیه مقدس راحل، میرزا تبریزی(ره) جهت کسب مراتب کمال موارد زیراستفاده می شود:

  1. اولین مرحله، اهمیت به تکالیف شرعی است،انسان ابتدا باید به واجبات خود اهمیت خاصی دهد، وظایف خود را به نحو احسن ادا نماید و درانجام آنها سهل انگاری نکند و این اولین گام جهت کسب معنویت و توفیق است.
  2. پرهیز از گناه: انسان طالب کمال باید درفعل و کلام خود تقوای الهی را مد نظر بگیرد و به خاطر مکاسب دنیا، خلاف نگوید. گاهی انسان به خود می باوراند که مسئله ای نیست بعدا جبران می کنم و (نعوذبالله) دروغ می گوید، حال آنکه همین کار، او را ازکسب توفیق محروم کرده و به عقب می راند. شیطان درکمین انسان است و سعی می کند برای کارهای خلاف، توجیهی را به فرد، القا کند، تا او را به سوی انجام کارخلاف بکشد. انسان نباید مکاسب و لذات دنیا را مقدم بر اطاعت پروردگار بنماید، بلکه بایدفرامین الهی را خالصانه انجام دهد و ازگناه بپرهیزد.
  3. محبت واقعی به اهل بیت(ع) داشتن : خداوند متعال می فرماید:« و ابتغوا الیه الوسیله »(مائده 35) و مصداق بارز این آیه شریفه اهل بیت(ع) هستند و آنها کشتی نجات می باشند و هرکس به حبل متین آنان چنگ بزند، سعادت دنیا و آخرت راکسب خواهد کرد. اگریک جوان (به خصوص طلبه جوان) بخواهد توفیق الهی شامل حالش شود باید به خاندان اهل بیت(ع) محبت واقعی داشته باشد و درمقابل شبهاتی که بعضی منحرفین به عوام از مومنین القا می کنند، بایستد و ارادت و اخلاص خود را ثابت نماید و برای سایرین در محبت و مودت به خاندان اهل بیت(ع) الگویی نمونه باشد.
  4. دوری ازظلم به دیگران: انسان باید ازکارهایی که ظلم بر دیگران محسوب می شود بپرهیزد، که این عمل درتوفیقات و نیل انسان به کمال نقش اساسی دارد. خداوند درهای رحمت را برانسانی که به دیگران ظلم می کند می بندد، و توفیق را از او می گیرد. ظلم مراتبی دارد که گاهی با القای شیطان، به نظر شخصی این طور می آید که این کار، گناهی نیست و اثری نمی گذارد، و حال آنکه همان کاراثر وضعی دارد و انسان را به فنا می کشد، اگرشخصی بخواهد کسب توفیق کند باید ظلم را ترک کند و دریک کلام کاری به کسی نداشته باشد و سعی کند خود را بسازد. اگر درحالات بزرگان دین نظرشودمشاهده می گرددکه این خصوصیت ازموارد بارز اخلاقی آنها بوده است.
  5. شخص طالب کمال اگرطلبه است و می خواهد در تحصیل موفق شود، باید ابتدا تمام همش درس و بحث باشد و درکنارآن ازتقوای الهی غافل نباشد. طلبه اول باید خوب درس بخواند تا بتواند موثرباشد، سکان هدایت جامعه به دست طلاب است اگرآنها درفراگیری علوم کوتاهی کنند، علاوه برآنکه مسئول خواهندبود، نمی توانند خدمات دینی موثری داشته باشد. اگر یک طلبه در درس، مجد باشد و تقوای الهی داشته باشد به طور یقین به درجه ای والا خواهد رسید و توفیق خواهد یافت که به دین خدمت کند.

خوب درس خواندن و مراعات تقوای الهی ، نوری است به سوی سعادت دنیا و آخرت.

  1. یکی ازمواردی که می تواند درجهت تهذیب و تذکیه نفس نقش اساسی داشته باشد، همنشین خوب است، به خصوص طلاب جوان که می خواهندمبلغ دین، احکام الهی و معارف اهل بیت(ع)باشند. انسان بر اثر نشست و برخاست باافراد ناشایست به مرور زمان حالات معنوی خود را از دست خواهد داد و نورانیتش به تدریج زایل خواهد شد. خدای نکرده وقتی متوجه می شود که دیگردیرشده است، از این رو باید ازهمان ابتدای دوران تحصیل، افرادی که در درس و بحث و تدین معروف هستند را مورد مشورت خود قرار دهد.اگرخود شخص ، اهلیت تشخیص ندارد ازبزرگان کمک بطلبد و سعی کند با هم سن و سالان خودبحث و رفت و آمد داشته باشد. انسانبه دوستانی نیازدارد که بتواند علاوه برآنکه آنها را مورد مشورت قراد می دهد، ازآنان استفاده علمی نموده و اوقات فراغت خود را با آنان بگذراند. البته باید دقت کند که خدای ناکرده وقت خود را به پای چیزهای بیهوده مصرف نکرده و از کارهایی که قلب انسان را سیاه می کند، بپرهیزد. زیاد خندیدن حکم نمک زیاد در غذا را دارد، طلبه باید با متانت حرف های سنجیده بزند و هرآنچه که به ذهنش می آید، بیان نکند، بلکه باید قبل ازنطق، درمورد تاثیرات آن فکرکند و با آگاهی حرف بزند. اگردرجوانی مراقب کردار و اعمال باشد و تقوای الهی را پیشه کند، سعادت او تضمین است.
  2. رمز موفقیت یک انسان، استفاده از فرصت ها است. یک جوان به خصوص یک طلبه اگربخواهد درآینده موفق شود، بایدازتمام لحظاتی که فرا روی خویش دارد استفاده کامل نماید. همانگونه که ائمه ما (ع) فرمودند:« فاغتنموا الفرص فانها تمر مر السحاب، فرصت ها را مغتنم شمارید که همچون ابر عبور می کند »، « الفرصة تمر مر السحاب فانتهزوا فرص الخیر، فرصت ها همچون عبور ابرها می گذرد بنابراین فرصت های نیک را غنیمت شمارید ».
  3. ارتباط معنوی: اگرشخصی بخواهد درکارخود موفق باشد، ابتدا باید برکیفیت تکالیف شرعی خود بیفزاید و آنگاه از دعا و ذکر غافل نشود. سعی کند ادعیه معروف را زمزمه کند و از اذکار؛ ازجمله صلوات و استغفار، بازنماند. بعضی ازاعمال مستحبی مثل نماز شب نقش اساسی درکمال معنوی دارد ولی باید همراه نشاط باشد و به تدیج انجام گیرد. انسان اگر از کم و به تدریج شروع کرد، برعمل استمرار پیدا خواهد کرد، ولیکن عجله درانجام اعمال مستحبی و کثرت آن، ممکن است بعضی را خسته کند و چه بسا انسان دیگرتوفیق انجام نوافل و ادعیه و... را نیابد. هرجوانی اگراعمال مستحبی را به تدریج انجام دهد، برآن عادت خواهد کرد و نورانیت خاصی کسب خواهد نمود. بعضی از جوانان و طلاب درانجام مستحبات افراط می کنند، تجربه ثابت کرده که آنها در استمرار کار موفق نمی شوند، زود خسته شده و آن را ترک می کنند.
  4. ازدیگرمواردی که در پیشبرد انسان به سوی فتح قله سعادت کمال دردنیا و عقبی ازاهمیت به سزایی برخوردار است، مسئله توکل است. اگرعمل، خالصانه و همراه با توکل انجام گیرد سرانجام، رضایت ایزد منان را به دنبال خواهد داشت. انسان مومن و متدین، ضمن آنکه کار را خالصانه و برای خدا انجام می دهد، مزد و پاداشش را هم باید ازخدا بخواهد و پروردگار متعال به او عنایت خواهدکرد. توکل، خود بهترین زمینه است برای انسان در مسیر کسب معنویت و ارتقای درجه.
  5. دوری از غرور و متخلق شدن به صفات حمیده ای مثل تواضع و فروتنی، انسان باید درتمام مراحل زندگی از غرور و کبر دوری کند و از خداوند متعال و اهل بیت(ع) بخواهد که توفیقش دهند تا هیچ گاه فریب شیطان را نخورد، و با تواضع ، فروتنی و ساده زیستی مرضی امام زمان(عج) خواهد بود. جوانان به خصوص طلاب با خواندن و یاد گرفتن چند اصطلاح نباید مغرور شوند، بلکه ازخدا بخواهند که لحظه ای آنان را به خود وامگذارد و در دل زمزمه کند که « الهی لا تکلنی الی نفسی طرفة عین ابدا »