از نافذترین و موثرترین باورها در جهت دادن رفتار و منش آدمی و تربیت و اصلاح او ، اعتقاد به معاد و روز رستاخیز است .

مفهوم معاد :

معاد یعنی بازگشت انسان بعد از مرگ به حیات ، برای رسیدن به حساب اعمال اوست .

راه های معاد باوری :

1- علم و آگاهی :

هرقدر انسان به امری شناخت بیشتر و بهتری داشته باشد ، قطعا در انجام آن کار بیشتر دقت می کند و دقت و هزینه افزون تری را برای آن صرف می نماید . برای اعتقاد داشتن به معاد ، در مرحله نخست باید به آن معرفت و شناخت پیدا کرد . این علم و آگاهی با مطالعه کتب اعتقادی و فلسفی و تفسیر و آیات و روایات بدست می آید . این علم گرجه برای اثبات معاد لازم است ، کافی نیست و باید این شناخت به مرحله یقین برسد و این یقین هم تنها با عمل به آموزه های مریوط به معاد بدست می آید مثلا نماز را با خضوع و خشوع بخواند و در روزه داری ، تمام اعضاء و جوارح را از غیر خدا حفظ کند و... یقین را به قلبش هدیه خواهد داد.

روزی پیامبر (ص) بعد از نماز جوانی را جلوی مسجد دید از او پرسید شب را چگونه گذراندی ؟

جوان گفت صبح کردم در حال یقین . پیامبر از سخن جوان شگفت زده شد و گفت : هر یقینی ، حقیقتی دارد حقیقت تو چیست ؟

جوان گفت گویی می بینم قیامت شده و مردم برای محاسبه گرد آمده اند ، بهشت و جهنم و اهل آنان را می بینم و... پیامبر(ص) فرمودند : این صفای دلت را حفظ کن . جوان گفت یارسول الله دعا کنید من شهید شوم . پیامبر دعا کردند بعد از مدتی جوان دریک جنگی شهید شدند.

2- ترس از قیامت :

دعوت همه انبیاء الهی ، هم شامل بشارت به رضوان و بهشت الهی بود و هم بیم دادن از کیفر گناهان و عصیان خداوند . اما موثرترین و کارسازترین شیوه تربیتی پیامبران انذار ( بیم دادن ) از عذاب الهی بوده است .

قرآن کریم خطاب به پیامبر (ص) می فرماید :« یا أیُّها المدَّثِر قُم فَانذِر » ( مدثر آیه 1 ، 2 )

ای جامه به خود پیجیده برخیز و مردم را از قیامت بترسان .

در روایات آمده :

روزی عمربن معدی کرب که از شجاعان عرب بود و هنوز ایمان نیاورده بود خدمت پیامبر (ص) رسید .

حضرت فرمود: برای فردای قیامت و زلزله آن چه تدارک دیده ایی ؟

پرسید آیا این زلزله بدن مرا هم می لرزاند ؟

پیامبر (ص) فرمودند : زلزله روز قیامت کوه ها را هم می لرزاند و متلاشی می کند بدن تو که چیزی نیست .

این کلام پیامبر او را منقلب کرد پرسید چه کنم تا از چنین هولی رهایی یابم ؟

حضرت فرمود : ایمان به خدا بیاور و بگو " لا إله إلا الله " و او هم گفت و مسلمان شد.

3- بشارت به نعمت های بهشتی :

یادآوری این نکته که نعمات بی شمار بهشتی برای پرهیزکاران و صالحان فراهم شده است انسان را به تلاش برای دست یافتن به این نعمت ها مشتاق می کند

4- اندیشیدن درباره تاریخ گذشتگان :

اندیشیدن در مورد تاریخ گذشتگان از عوامل یادآور معاد و سبب تحکیم معاد باوری است .

آدمی با مطالعه سرگذشت گذشتگان ، در می یابد که او نیز همانند آنان در این دنیا جاویدان نیست و باید برای آخرت آماده شود .

5-حضور در تشیع جنازه :

شرکت در مراسم تشیع دیگران ، اندرزی است براین نکته که روزی خود ما نیز از دنیا خواهیم رفت . و دیگران ما را تابوت می گذارند و بر شانه هایشان حمل می کنند تا به خاک بسپارند.

پیامبر (ص) فرمودند : « از بیمار عیادت کنید و به تشیع جنازه بروید زیرا آخرت را به یاد شما می اندازد ». ( بحار ج 81 ص 224 )

درباره پیام های معنوی تشیع جنازه روایاتی است از جمله :

« در برابر هر گامی که برای تشیع جنازه برداشته می شود ، هزاران حسنه و ثواب داده شده و هزاران لغزش بخشوده می شود ». ( وسایل الشیعه ج 3 ص 143 )

6- زیارت اهل قبور :

پیامبر (ص) فرموند : « به زیارت مردگان بروید زیرا در این کار برای شما عبرت آموزی است ».

7- دوستی با اولیای الهی :

معاشرت با نیکان ، سبب می شود آدمی مسیر هدایت را بیاموزد و با انجام خوبی ها ، ره توشه فراوانی برای آخرت خود فراهم سازد .

امام علی (ع) فرمودند : « بهترین دوستت کسی است که تو را شیفته آخرت کند و نسبت به دنیا بی رغبت نماید و تو را در فرمان برداری از خدا کمک کند ». ( غررالحکم و دررالکلم ج 3 ص 436 )